SARIKAYA'NIN KOYLERI

1 -Akbenliçiftliği	2 -Akbucak	3 -Akçadam	4- Alembey	5-Alifakılı	6- Arpalık
7- Azapbaşlı	8- Bağlıca	9- Baraklı	10-Bebek	11- Boyalık	12- Burunkışla
13- Büyükçalağıl	14- Çatak	15-Çıkrıkçı	16- Çokumeşme	17- Deredoğan	18- Derekaplancı
19- Doğansaray	20- Domarca	21- Emirbey	22- Erbek	23- Gulpinar	24- Gündüzlü
25- Hasbek	26- Hisarbey	27- Ilısu	28- İnevi	29-İnkışla	30- Kadıgüllü
31- Kadılı	32- Karabacak	33- Karacalar	34- Karaelli	35- Karahallı	36- Kargalık
37- Kemallı	38- Kerpiççik	39- Koçak	40- Konurlu	41- Koçcağız	42- Köprücek
43- Küçükçalağıl	44- Kürkçü	45- Mescitli	46- Pınarkaya	47- Ramadanlı	48- Selimli
49- Soylemez	50- Tepedoğan	51- Topaktaş	52- Toprakpınar	53- Ürkütlü	54- Yahyalı
55- Yaylagül	56- Yazıkaplancı

Rakim : 1.170m.

Yuzolcumu : 976km2

Nufus : 58.026

Merkezinin güneydoğusunda yer almakta olup, doğuda; Çayıralan, güneydoğuda; Çandır, güney ve güneybatıda; Boğazlıyan, batıda; Sorgun, Kuzeyde ise, Akdağmadeni ve Saraykent ilçesiyle komşudur. Boğazlıyan ilçesine bağlı bir köy iken, 1935 yılında Bucak haline getirilmiş ve daha sonra da 1957 yılında ilçe olmuştur.İdari olarak; 4 kasaba ve 56 köy bağlı bulunmaktadır.

      Genellikle dalgalı düzlüklerin geniş yer tuttuğu ilçede önemli yükseklikler de bulunmaktadır. İlçenin batısında Yazır Dağı (1683), doğusunda Şıcanlı ve Tilki dağları, kuzeyinde Comak Dagi guney ve guneydogusunda ise Bestepeler bulunmaktadir. Sorgun Özü ile Boğazlıyan Ovası arasındaki araziler de, ilçenin en önemli düzlüklerin oluşturmaktadır.Delice Irmağının önemli kaynaklarından birisi olan Kanak Çayı ilçenin başlıca akarsuyudur. İç Anadolunun tipik kara iklimi görülmekte olup, yazlar; sıcak ve kurak, kışlar; soğuk sert ve kar yağışlı geçmektedir. Yağışların çoğu ilk ve sonbahar mevsimlerinde düşmektedir.

      Yarı kurak iklimden dolayı yaygın bitki örtüsü bozkırlardır. Akdağmadeni ve Çayıralan sınırına yakın olan yerlerde meşe, çam ve yabanı fındık türlerinden oluşan ormanlar yer almaktadır. Ayrıca, akarsu kenarlarındaki söğüt ve kavak toplulukları da ilçeye yeşil bir görüntü vermektedir. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre 58 026 nüfusa sahip olup, bu nüfusun 22 102'si şehirde, 35 924'ü ise köylerde yaşamaktadır. İç ve dış göç yaşanan ilçelerdendir. Yaz mevsiminde, gerek gurbetçilerin gelmesi gerekse termal turizm için gelenlerle, ilçenin nüfusunu iki katına yükseldiği görülür.

      İlçenin en önemli gelir kaynakları arasında tarım ve hayvancılık gelmektedir. Tarım alanlarının sulanmasında ilçeden geçen Kanak Çayının yanı sıra Koçcağız, Yukarısarıkaya Baraklı ve Akbenliçiftliği göletlerinden yararlanılmaktadır. Bu göletlerle genişleyen sulu tarım alanlarında şekerpancarı, patates; çeşitli meyve - sebze üretimi yapılmaktadır. kuru tarım alanlarında ise buğday, arpa, mercimek ve nohut en çok yetiştirilen ürünlerdir.

YOZGAT - SARIKAYA KAPLICALARI :

Toprak alkali, bikarbonat, demir ve radyoaktif elementler ihtiva eden sulardır. Romatizma, deri, solunum yolları, kadın, sinir ve kas yorgunluğu, sinirsel hastalıklar, eklem ve kireçlenme, ameliyat sonrası rahatsızlıklar gibi hastalıklara olumlu etki yapar. Romatizma, deri, solunum yolları, kadın, sinir ve kas yorgunluğu, sinirsel hastalıklar, eklem ve kireçlenme, ameliyat sonrası rahatsızlıklar gibi hastalıklara olumlu etki yapar. Yozgat, Kayseri ve Ankara’dan otobüs seferleri düzenlenmektedir

Çamur Kürleri: Maden sularıyla senelerce ıslak kalarak çamur halini almış olan kaplıca toprağı, madensel tuzlara doymuştur. Bu çamurun içine yatıldığı veya vücuda sürüldüğü taktirde; kimyasal maddeler cildin gözeneklerinden içeriye sızarak dokulara nüfuz ederler.

Şifalı Sular: Yer yüzeyinde topraktan kaynayan ve çeşitli hastalıkların tedavisinde yararlanılan, kaynak sulara şifalı sular denir.

Kaynarca: Şifalı suların yeryüzüne çıktığı kaynağa denir.

Ilıca: Üzeri açık olan ve banyo yapmak üzere faydalanılan şifalı sulara  ılıca denir.

Kaplıca: Şifalı sulardan yararlanmak için kaynarcaların çevresinde kurulan hamam ve tesislere  denir.

KAPLICA SULARININ ETKİLİ OLDUĞU HASTALIKLAR :

KRONİK ROMATİZMALAR

1- Cilt hastalıkları ve cildin düzelmesi,

2- Nefrit sinir ucu iltihabı,

3- Nevralji bölgesi ağrıları,

4- Kadın hastalıkları kadınlarda yumurtalık ve kanal iltihaplarında fayda ve etkilidir.

5- Kırık, Çıkık şekilleri bunların iyileşmesinden sonra meydana gelen fosatirafileri eklem kireçlenmeleri,

6- Eklem diz bilek omuz dirsek ağrıları,

7- Böbrek ve safra kesesi taslarında etkilidir .

KAPLICA TEDAVİSİNİN UYGULAMA ŞEKİLLERİ :

Başlıca tedavi şekilleri; kaplıca kürleri, su banyosu, buhar banyosu, çamur banyosu ve içmedir.

KAPLICA TEDAVİSİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR :

1- Tedavi süresince vücudu üşütmemeli, yün elbise, kalın çorap, kapalı ayakkabılar giyilmeli.
2- Banyodan sonra biraz dinlenme ve istirahat gerekir.Terleme süresini yatakta dinlenerek geçirmeli, kuru elbiselerle biraz yürüyüş yapılmalıdır.
3- Sıcak su banyolarına tok karnına girilmemelidir.
4- Dört-beş banyodan sonra, özellikle içme için tedavide, kaşınmaya benzer durumlar ortaya çıkabilir bunlar önemsizdir, bir süre sonra kaybolur.
5- Beslenmede yağlı, hamur ürünleri gibi yemekler yememeli, haşlama, sebze ve meyve yenmelidir.
6- Günde en çok iki defa sıcak su banyosu yapılmalıdır.
7- Sıvı ihtiyacını içme suyundan veya maden suyundan karşılamalıdır.Gazlı içecekler tercih edilmemelidir.

KAPLICALARDAKI SAKINCALI DURUMLAR  :
   Aşağidaki hastalıklar kendisinde mevcut olan  kişilere uzmanlar şifalı suları ve kaplıcaları önermemektedirler.
1- Ateşli hastalıklara  tutulanlar.
2- Ameliyat geçirmiş, henüz yarası kapanmamış olanlar,
3- Kanamalı hastalıkları olanlar (hemoroid,mide)
4- Kanserliler ve tüberküloz hastaları,
5- Hamile kadınlar, doğum yapmış loğusa kadınlar ve adetli kadınlar,
6- Siroz hastası olanlar,
7- İdrar zorluğu olanlar,
8- Yüksek ve değişken tansiyonlu olanlar,
9- Yaşı küçük olanlar ve akli dengesi yerinde olmayanlar,
10- Astım hastası olanlar,

Sarıkaya İlçesinde bulunan kaplıca suları Florür içeren Oligometalik sular grubundan olup 48 C sıcaklığa ve 28 lt/sn. debiye sahiptir.

T.C. Refik Saydam Merkez Hıfzısıhha Enstitüsü Müdürlüğünün tahlil raporlarına göre;

KATYONLAR : Miligram : Milival :
Sodyum İyonu Na 69.460 3.020
Calsiyum İyonu Ca 76.152 3.800
Magnezyum İyonu Mg 7.294 0.600
Demir-Aleminyum İyonu FeAl 1.266 0.046

ANYONLAR Miligram Milival :
Sülfat İyonu SO4 50.500 1.058
Klorür İyonu CI 85.000 2.394
Hidrokarbonat İyonu HCO3 244.000 4.000
Nitrat İyonu NO3 0.870 0.014
Metasilikat Asidi H2SİO3 7.800 --

Tıp Otoriteleri tarafından ise,
- Romatizmal ağrılar,
- Artroz (Eklem Kireçlenmeleri)
- Kalça-Eklemi Kireçlenmeleri,
- Deyeneratif Romatizmalar,
- Bel fıtıkları ve buna bağlı Siyatik ağrıları,
- Ağrılı kadın hastalıkları,
- Kadınların enfeksiyon sekeline bağlı olarak süregelen akıntılar,
- Spastik ağrılar,
- Spastik kolitler,
- Böbrek taşlarının düşmesinde üreter üzerinde spazmalitik etki,
- Karaciğer ve Safra kesesi taşları,
- Cilt hastalıkları gibi rahatsızlıklara iyi geldiği saptanmıştır.

Söz konusu kaplıca alanı Turizm Bakanlığının çalışmaları sonucunda, Bakanlar Kurulu Kararıyla Turizm merkezi ilan edilmiş ve imar planı hazırlanarak yatırımcıların ilgisine sunulmuştur.
Sarıkaya ilçesi 600 yatak kapasitesiyle Yozgat İlinin en çok yatak kapasitesine sahip ilçedir.